با 4 روش پیشرفته سنگ شکن کلیه بیشتر آشنا شوید

سنگ کلیه می تواند به شدت دردناک باشد و بر کیفیت کلی زندگی شما تأثیر بگذارد. خوشبختانه، پیشرفت های پزشکی منجر به توسعه درمان های مختلف از جمله سنگ شکنی کلیه شده است. سنگ شکن کلیه در واقع مجموعه ای از تکنیک های پزشکی مدرن است که بسیار کم تهاجم است. این روش به خرد کردن سنگ‌های کلیه به قطعات کوچک‌تر و تسهیل عبور آن‌ها از مجاری ادراری است. این مقاله را بخوانید تا بیشتر با دفع سنگ با این روش آشنا شوید.

منظور از سنگ شکن کلیه دقیقا چیست؟

همانطور که در مقدمه نیز اشاره شد، سنگ شکنی کلیه یا (kidney lithotripsy) تکنیکی است که برای تکه تکه شدن سنگ کلیه بدون توسل به جراحی تهاجی استفاده می شود. هدف از انجام این عمل شکستن سنگ ها به قطعات کوچکتر است به طوری که به راحتی از بدن خارج و دفع شوند. این روش معمولاً زمانی توصیه می شود که سنگ ها بیش از حد بزرگ باشند و به طور طبیعی از بین دفع نشده یا باعث درد و عوارض شدیدی می شوند.

انواع روش های لیتوتریپسی کلیه چیست؟

روش های سنگ شکن کلیه مختلف هستند و هر کدام رویکرد و مزایای خاص خود را دارند. بیایید برخی از رایج ترین انواع را با هم بررسی کنیم:

سنگ شکنی برون اندامی (ESWL)

به این روش در انگلیسی (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy) گفته می شود. این در واقع شایع ترین شکل لیتوتریپسی کلیه است. ESWL  شامل استفاده از امواج ضربه ای برای شکستن سنگ ها به قطعات کوچکتر است. این امواج ضربه ای در خارج از بدن ایجاد می شود و به سمت سنگ های کلیه هدایت می شود که در نهایت باعث خرد شدن آنها می شود. سپس قطعات کوچکتر می توانند راحت تر از طریق دستگاه ادراری عبور کرده و دفع شوند.

لیتوتریپسی با لیزر

لیتوتریپسی با لیزر (Laser Lithotripsy) روش موثر دیگری برای درمان سنگ کلیه است. این نوع سنگ شکن کلیه شامل استفاده از لیزر برای شکستن سنگ ها به قطعات کوچکتر است. برای انجام چنین عملی یک لوله نازک به نام یورتروسکوپ وارد دستگاه ادراری می شود و لیزر به سمت سنگ ها هدایت می شود و عملاً آنها را پودر می کند. سپس قطعات را می توان به طور طبیعی از مجرای ادراری عبور داد یا از طریق تکنیک های دیگر حذف کرد.

نفرولیتوتومی از راه پوست (PCNL)

نفرولیتوتومی از راه پوست (Percutaneous Nephrolithotomy) یک روش لیتوتریپسی تهاجمی تر به نسبت دو روش بالا است که برای سنگ های بزرگ کلیه استفاده می شود. این تکنیک شامل ایجاد یک برش کوچک در پشت (پهلو) و ایجاد یک مسیر مستقیم به کلیه است. از طریق این مسیر ایجاد شده، وسیله ای به نام نفروسکوپ برای مکان یابی و برداشتن سنگ ها وارد بدن می شود. عمل جراحی PCNL معمولاً زمانی توصیه می شود که سایر تکنیک های سنگ شکن کلیه مناسب یا مؤثر نباشند.

لیتوتریپسی کلیه به وسیله یورتروسکوپی

یوروتروسکوپی (Ureteroscopic) یکی از رایج ترین روش های سنگ شکن کلیه است که عمدتاً برای سنگ های واقع در حالب (لوله ای که کلیه ها را به مثانه متصل می کند)، استفاده می شود. یورتروسکوپ وسیله خاصی است که از طریق مجرای ادرار وارد شده و به سمت سنگ هدایت می شود. پس از یافتن، سنگ یا با استفاده از انرژی لیزر خرد می شود یا با استفاده از ابزارهای تخصصی گرفته و برداشته می شود.

چطور خود را برای این عمل ها آماده کنیم؟

قبل از انجام لیتوتریپسی کلیه، متخصص کلیه و مجاری اداری شما را با دقت معاینه کرده و ممکن است آزمایش هایی جهت تشخیص بهتر موقعیت سنگ ها و وضعیت کلی شما درخواست دهد. سپس روش سنگ شکن مناسب شما را مشخص می کند.

در نهایت به شما گفته می شود که در فلان تاریخ برای انجام درمان مراجعه کنید. برای انجام هریک از عمل های نامبرده شما باید ناشتا باشید، برخی از داروهایی که ممکن است احتمال خونریزی را افزایش دهند مصرف نکنید،  در خصوص هرنوع آلرژی، سابقه پزشکی، سابفه بستری و …. حتما با متخصص خود صحبت کنید و از همه مهم تر آرامش خود را حفظ کنید زیرا تمامی روش های سنگ شکن کلیه بدون خطر بوده و در شرایطی ایمن انجام می شوند.

روش عمل به چه صورت است؟

در طول روش سنگ شکنی کلیه، روی یک میز یا دستگاه تخصصی قرار می گیرید. روش خاص مورد استفاده به روش لیتوتریپسی که متخصص توصیه کرده بستگی دارد. به عنوان مثال، در ESWL، روی یک وان پر از آب یا یک دستگاه کوپلینگ پر از آب دراز خواهید کشید. سپس امواج ضربه ای ایجاد شده به سمت سنگ کلیه شما هدایت می شود.

دوران نقاهت بعد از عمل

پس از لیتوتریپسی کلیه، برای اطمینان از خوب پیش رفتن روند بهبودی، به دقت تحت نظر خواهید بود. طول دوره نقاهت ممکن است بسته به اندازه سنگ کلیه و محل آن و همچنین روش سنگ شکن کلیه شما متفاوت باشد. اورولوژیست شما دستورالعمل‌های خاصی را در مورد مدیریت درد، مصرف مایعات و هرگونه قرار ملاقات ضروری ارائه می‌دهد.

مزایای سنگ شکن کلیه چیست؟

لیتوتریپسی کلیه در مقایسه با روش های جراحی سنتی مزایای متعددی دارد. برخی از مزایای بالقوه عبارتند از:

• غیر تهاجمی است: اکثر روش های سنگ شکنی کلیه غیر تهاجمی هستند، به این معنی که نیازی به برش یا جراحی بزرگ ندارند. این امر خطر عوارض را کاهش می دهد و باعث بهبود سریع تر می شود.
• میزان موفقیت بالا: لیتوتریپسی کلیه در تجزیه سنگ های کلیه به قطعات کوچکتر موفقیت بالایی دارد و امکان عبور راحت تر از دستگاه ادراری را فراهم می کند.
• حداقل زمان از کار افتادگی: از آنجایی که این روش ها در واقع کم تهاجم هستند، زمان بهبودی معمولاً در مقایسه با مداخلات جراحی کوتاه‌تر است. این بدان معناست که می توانید زودتر به فعالیت های روزانه خود بازگردید.
• کاهش درد: سنگ‌های کلیه می‌توانند باعث درد شدید شوند و سنگ شکنی با شکستن سنگ‌ها به قطعات کوچک‌تر، این ناراحتی را کاهش می‌دهد.

خطرات و عوارض سنگ شکن کلیه چیست؟

در حالی که لیتوتریپسی کلیه به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود، اما برخی از خطرات و عوارض بالقوه پیرامون آن وجود دارد که باید از آنها آگاه بود. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کبودی یا ناراحتی: بعد از عمل، ممکن است مقداری کبودی یا درد در ناحیه درمان احساس کنید. این وضعیت معمولا موقتی است و خود به خود برطرف می شود.
• عوارض عبور سنگ های تکه شده: در برخی موارد، سنگ های تکه تکه شده ممکن است باعث انسداد یا تحریک موقت در دستگاه ادراری شوند که این مساله می تواند منجر به درد یا ناراحتی شود. این وضعیت معمولاً با دارو و افزایش مصرف مایعات قابل کنترل است.
• عفونت: اگرچه نادر است، اما خطر کمی برای ابتلا به عفونت ادراری پس از سنگ شکنی کلیه وجود دارد. برای مدیریت این شرایط، ممکن است آنتی بیوتیک هایی برای به حداقل رساندن خطر عفونت تجویز شود.
• آسیب کلیوی: در حالی که غیر معمول است، اما خطر اندکی آسیب کلیه در طول روش های لیتوتریپسی کلیه وجود دارد.

روش های جایگزین سنگ شکن کلیه چیست؟

در حالی که لیتوترپیسی کلیه یک گزینه درمانی پرکاربرد و موثر است، اما ممکن است برای همه مناسب نباشد. بسته به اندازه و محل سنگ ها و همچنین سلامت کلی شما، متخصص کلیه و مجاری ادراری ممکن است درمان های جایگزین زیر را در نظر داشته باشد:

• برداشتن سنگ از طریق جراحی: در برخی موارد ممکن است برای برداشتن سنگ های بزرگتر نیاز به عمل جراحی سنگ کلیه باشد. این روش می تواند شامل ایجاد یک برش در پشت (پهلو) یا استفاده از یورتروسکوپ برای دسترسی و برداشتن سنگ ها باشد.
• دارو درمانی: برخی داروها می توانند به خرد کردن انواع خاصی از سنگ کلیه کمک کنند.

نکاتی که باید بعد از لیتوتریپسی کلیه رعایت شوند

پس از عمل های سنگ شکن کلیه، پیروی از دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط متخصص اورولوژی بسیار مهم است. این توصیه ها ممکن است شامل ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، افزایش مصرف مایعات و حضور یافتن  در قرار ملاقات های منظم باشد. علاوه بر این، اتخاذ عادات سبک زندگی سالم، مانند دریافت آب کافی، خوردن یک رژیم غذایی متعادل و حفظ وزن در محدوده مناسب، می تواند به جلوگیری از عود مجدد سنگ کلیه کمک کند.

پاسخ به سوالات رایچ پیرامون سنگ شکن کلیه