عمل وازکتومی چیست چه زمانی انجام می شود؟ (مهم ترین نکات)

اگر به دنبال یک روش پیشگیری از فرزندآوری هستید، می توانید به فکر عمل وازکتومی باشید. در این مقاله هرچیزی که لازم است در این خصوص بدانید را توضیح داده ایم و از مزایا و معایب این روش گفته ایم.

عمل وازکتومی چیست؟

وازکتومی (vasectomy) یک روش جراحی است که به عنوان نوعی مکانیزم کنترل تولید مثل در مردان استفاده می شود. این جراحی شامل ایجاد برش و مسدود کردن لوله هایی است که مجرای دفران نامیده می شود. این مجرا اسپرم را از بیضه ها به مجرای ادرار برده و در آنجا با مایع منی ترکیب می کند. انجام عمل وازکتومی از مخلوط شدن اسپرم با مایع منی و انزال در حین رابطه جنسی جلوگیری می کند. در واقع فرد لذت جنسی در آمیزش را خواهد برد اما هیچ اسپرمی از طریق مایع منی به سمت رحم همسرش حرکت نخواهد کرد.

این یک عمل نسبتا رایج با میزان موفقیتی در حدود 99٪ است. جراحی نامبرده نسبتا ساده و ایمن است و معمولاً به صورت سرپایی و تحت بی حسی موضعی یا لوکال انجام می شود. زمان بهبودی بعد از انجام چنین عملی حداقلی است و بیشتر مردان می توانند در عرض چند روز فعالیت های عادی خود را از سر بگیرند.

چه افرادی عمل وازکتومی انجام می دهند؟

این عمل اغلب توسط زوج هایی انتخاب می شود که خانواده خود را تکمیل کرده و مایل به داشتن فرزند دیگری نیستند. درواقع اگر دیگر نیازی به فرزند آوری نباشد و از آن مهم تر اگر سایر شکل های کنترل بارداری مورد توجه زوجین قرار نگیرد، این عمل انجام می شود.

در واقع عمل وازکتومی یک گزینه محبوب برای مردانی است که نمی خواهند همسرشان تحت کنترل بارداری با روش هورمونی یا سایر روش های تهاجمی دیگر قرار گیرد.

آیا عمل وازکتومی یک روش دائمی کنترل فرزندآوری است؟

در حالی که وازکتومی به عنوان یک شکل دائمی پیشگیری از فرزندآوری در نظر گرفته می شود، اما می توان این روش را از طریق یک جراحی پیچیده تر به نام برگشت وازکتومی معکوس کرد. با این حال، انجام چنین عملی همیشه موفقیت آمیز نیست، و برای افراد مهم است که قبل از انجام اولیه وازکتومی تصمیم خود را به دقت سبک و سنگین کرده و بعد از اطمینان کامل، آن را انجام دهند.

مزایای عمل وازکتومی چیست؟

+ یک بار برای همیشه!

این جراحی بر خلاف سایر انواع روش های ضد بارداری مانند کاندوم یا قرص، نیازی به تکرار استفاده یا نگرانی از فراموشی از استفاده ندارد. هنگامی که یک مرد تحت وازکتومی قرار می گیرد، می توان مطمئن بود که زن را باردار نمی کند.

روشی ساده و کم تهاجم

وازکتومی یک روش ساده و کم تهاجمی است که می تواند در کلینیک جراحی محدود یا بیمارستان ها انجام شود و معمولا بیش از 30 دقیقه طول نمی کشد. زمان بهبودی نیز نسبتاً کوتاه است و اکثر مردان می توانند در عرض چند روز به فعالیت های عادی خود بازگردند.

به صرفه بودن

یکی دیگر از مزایای وازکتومی مقرون به صرفه بودن آن است. در حالی که سایر اشکال پیشگیری از بارداری ممکن است نیاز به خرید منظم داشته باشند، وازکتومی یک سرمایه گذاری یکباره است که نیاز به هزینه های مداوم را از بین می برد.

عوارض بسیار کم و نادر

علاوه بر این، وازکتومی در مقایسه با سایر روش‌های کنترل بارداری، خطر عوارض کمتری دارد. این روش به خودی خود ساده است و خطر عفونت یا سایر عوارض جزئی یا نادر را نیز به همراه دارد اما برخلاف عقیم‌سازی زنان، وازکتومی شامل هیچ جراحی بزرگی نمی‌شود و خطر عوارض را حتی بیشتر کاهش می‌دهد.

کاهش خطر ابتلاء به سرطان

جدا از مزایای پیشگیری از بارداری، این جراحی فواید سلامتی بالقوه ای نیز دارد. مطالعات نشان داده مردانی که تحت عمل وازکتومی قرار می‌گیرند ممکن است کمتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات و سایر بیماری‌های اورولوژیکی قرار بگیرند. اعتقاد بر این است که این وضعیت به دلیل کاهش تولید مایع منی پس از عمل وازکتومی است که ممکن است قرار گرفتن در معرض مواد سرطان زا بالقوه در مایع منی را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دکتر ارولوژی

عمل وازکتومی چطور انجام داده می شود؟

آمادگی های لازم

قبل از انجام عمل وازکتومی، مهم است که با پزشک خود در مورد این روش و پیامدهای آن صحبت کنید. در طول یک جلسه ویزیت که شامل بحث در مورد دلایل شما برای تمایل به وازکتومی، درک خطرات و عوارض جانبی بالقوه، و در نظر گرفتن جایگزین هایی برای کنترل بارداری دائمی است، پزشک به تمام سوالات شما پاسخ می دهد و یک معاینه فیزیکی + بررسی سابقه پزشکی شما انجام می شود. یک روز قبل از عمل نیز از شما خواسته می شود که ناحیه اطراف کیسه بیضه و خود محل را شیو کرده و آن را کاملا تمیز کنید.

روز عمل و مراحل جراحی

در اتاق عمل پزشک ناحیه مورد نظر را با روش لوکال بی حس می کند تا هر گونه ناراحتی را به حداقل برساند. هنگامی که ناحیه بی حس شد، یک برش کوچک در هر طرف کیسه بیضه ایجاد می شود تا به مجرای دفران دسترسی پیدا شود. سپس لوله ها بریده می شوند و بخش کوچکی از طول آن ها برداشته می شود. این کار را می توان با چاقوی جراحی، قیچی جراحی یا ابزار کوچکی که لوله را سوزانده و مهر و موم می کند، انجام داد.

پس از برش و مهر و موم شدن مجرای دفران در دو طرف، برش های دو طرف کیسه بیضه دوخته می شود. کل این روش معمولاً در عرض 20 تا 30 دقیقه تکمیل می شود و شما می توانید همان روز به خانه بروید. پزشک دستورالعمل های خاصی را در مورد نحوه مراقبت از محل برش، از جمله تمیز و خشک نگه داشتن آن برای جلوگیری از عفونت به شما ارائه می دهد.

یک نکته مهم درباره روزهای اول پس از جراحی

توجه به این نکته حائز اهمیت است که در حالی که وازکتومی یک شکل بسیار مؤثر از کنترل بارداری است، اما فوراً تاثیر خودش را نمی گذارد. به این معنی که اسپرم هنوز می تواند تا چند هفته بعد از عمل در مجرای دفران باقی بماند، بنابراین مهم است که تا زمان خروج کامل اسپرم ها از مجرا، از روش دیگری برای کنترل بارداری استفاده کنید. این وضعیت مکن است حدود سه ماه طول بکشد و شامل جمع آوری نمونه مایع منی برای بررسی زیر میکروسکوپ است.

بعد از عمل و دوران نقاهت

اکثر مردان پس از عمل وازکتومی کمی ناراحتی و تورم در ناحیه کیسه بیضه را تجربه می‌کنند و پزشک ممکن است داروهای ضد درد تجویز کند یا مسکن‌های بدون نسخه را برای مدیریت این مشکل توصیه کند. همچنین توصیه می‌شود تا چند روز پس از عمل از انجام فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید تا امکان بهبودی مناسب فراهم شود.

خطرات و عوارض عمل وازکتومی چیست؟

این عمل بسیار مؤثر و ایمن است و میزان شکست آن کمتر از 1٪ است. با این حال، مانند هر روش جراحی، وازکتومی نیز عوارض بالقوه‌ای دارد که افراد باید قبل از انجام عمل از آنها آگاه باشند.

درد و ناراحتی

یکی از شایع ترین عوارض وازکتومی احساس درد و ناراحتی در کیسه بیضه و نواحی اطراف آن است. این وضعیت می تواند از ناراحتی خفیف تا درد شدید و مزمن، که معمولا به عنوان سندرم درد پس از وازکتومی شناخته می شود، متغیر باشد. در حالی که این درد معمولاً طی چند روز یا چند هفته خود به خود برطرف می شود، در برخی موارد می تواند ماه ها یا حتی سال ها ادامه یابد. این مساله می تواند به شدت بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و ممکن است به استراتژی های مدیریت درد یا روش های اضافی برای کاهش علائم نیاز داشته باشد.

کبودی و خونریزی

یکی دیگر از عوارض احتمالی، خونریزی و کبودی در اطراف محل جراحی است. این وضعیت معمولاً خود به خود برطرف می شود و نیازی به درمان اضافی ندارد، اما در موارد نادر، خونریزی بیش از حد ممکن است منجر به تشکیل لخته خون یا هماتوم شود.

عفونت

اگرچه نادر است اما پس از جراحی خطر عفونت نیز وجود دارد. اگر محل جراحی عفونی شود، می تواند علائمی مانند تب، تورم و افزایش درد ایجاد کند. در بیشتر موارد، عفونت با آنتی بیوتیک قابل درمان است، اما در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای تخلیه ناحیه عفونی داشته باشد.

شکست عمل

یکی دیگر از عوارض احتمالی وازکتومی، شکست این روش و در نتیجه حاملگی ناخواسته است. در حالی که خود جراحی بسیار موثر است، اما هنوز احتمال کمی وجود دارد که دو طرف مجرای دفران دوباره به هم متصل شده و به اسپرم اجازه عبور و بارور شدن تخمک را بدهد. این مساله می تواند بلافاصله پس از عمل یا حتی چندین سال بعد رخ دهد، بنابراین برای افراد مهم است که به استفاده از روش دیگری از کنترل بارداری ادامه دهند تا زمانی که پزشک آنها موفقیت آمیز بودن وازکتومی را تأیید کند.

اختلال عملکرد جنسی

در موارد نادر، برخی از افراد ممکن است پس از عمل وازکتومی دچار اختلال عملکرد جنسی شوند. این مساله می تواند شامل کاهش میل جنسی، مشکل در دستیابی یا حفظ نعوظ، یا کاهش حجم مایع منی در طول انزال باشد. با این حال، مشخص نیست که آیا این مسائل مستقیماً توسط جراحی انجام شده ایجاد می‌شوند یا صرفاً یک تصادف هستند.

پشیمانی از عمل

در نهایت، خطر پشیمانی پس از انجام عمل وازکتومی وجود دارد. در حالی که این یک عارضه فیزیکی نیست، اما می تواند تأثیرات عاطفی و روانی قابل توجهی بر افرادی که نظر خود را در مورد تمایل به بچه دار شدن تغییر می دهند، داشته باشد.