فتق کشاله ران: بررسی علائم، علل و مهم ترین روش های درمان آن

فتق کشاله ران یکی از مشکلات شایع پزشکی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن مواجه می شوند. بر اساس آمار، حدود 27 درصد از مردان و 3 درصد از زنان در طول عمر خود به فتق کشاله ران مبتلا می شوند. این مشکل می تواند به دلیل ضعف در دیواره عضلانی یا فشار زیاد بر روی این ناحیه به وجود آید. به عنوان مثال، مطالعات نشان می دهد که میزان فتق کشاله ران در افراد بالای 40 سال به طور قابل توجهی بیشتر از سایر گروه های سنی است.

از آنجایی که فتق کشاله ران می تواند مشکلات جدی تری مانند انسداد روده یا قطع جریان خون به بافت های گرفتار ایجاد کند، شناخت و درمان به موقع آن از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از افراد ممکن است علائم ابتدایی را نادیده بگیرند یا به اشتباه به عنوان درد معمولی در ناحیه کشاله ران تلقی کنند، اما تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کند.

خود فتق به چه معناست و چه نوع بیماری است؟

فتق یا هرنی به شرایطی گفته می شود که در آن یک عضو داخلی یا بخشی از یک عضو از طریق یک ناحیه ضعیف یا شکاف در دیواره عضلانی به بیرون رانده می شود. این مشکل می تواند در نواحی مختلفی از بدن اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، فتق نافی یکی از شایع ترین انواع فتق در نوزادان است که معمولاً به طور خودبه خود بهبود می یابد، در حالی که فتق دیافراگمی یک مشکل جدی تر در بزرگسالان است که نیاز به مداخله جراحی و عمل فتق دارد. فتق کشاله ران نیز یکی دیگر از انواع رایج است که جدی در نظر گرفته می شود.

دلایل بروز فتق متفاوت است و می تواند شامل عوامل ژنتیکی، فشار زیاد بر روی ناحیه شکمی، ضعف عضلانی و حتی سابقه خانوادگی باشد. برخی افراد به دلیل نقص های ژنتیکی در دیواره شکمی از زمان تولد، مستعد بروز فتق هستند. همچنین، فشار زیاد ناشی از بلند کردن اجسام سنگین، سرفه مزمن یا زور زدن هنگام دفع نیز می تواند به ایجاد فتق منجر شود.

فتق کشاله ران چیست؟

فتق کشاله ران یا فتق اینگوئینال (Inguinal Hernia) زمانی رخ می دهد که بخشی از روده یا بافت چربی از طریق یک نقطه ضعیف در دیواره شکمی به داخل کانال کشاله ران برود. این نوع فتق به دو نوع فتق مستقیم و فتق غیر مستقیم تقسیم می شود.

فتق مستقیم زمانی رخ می دهد که ضعف در دیواره عضلانی باعث می شود بافت از این نقطه ضعیف به بیرون فشار بیاورد. این نوع فتق بیشتر در مردان مسن دیده می شود و معمولاً به دلیل فرسودگی و کاهش استحکام دیواره عضلانی با افزایش سن رخ می دهد.

فتق غیر مستقیم نیز، به دلیل نقص مادرزادی در دیواره شکمی ایجاد می شود. این نوع فتق معمولاً در کودکان و جوانان مشاهده می شود و ممکن است از زمان تولد وجود داشته باشد. فتق غیر مستقیم بیشتر به دلیل عدم بسته شدن کامل کانال کشاله ران در دوران جنینی رخ می دهد و با گذشت زمان و افزایش فشار در این ناحیه، فتق نمایان می شود.

علائم رایج فتق کشاله ران چیست؟

علائم فتق کشاله ران می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما برخی از رایج ترین علائم عبارتند از:

تورم یا برآمدگی در ناحیه کشاله ران

این برآمدگی ممکن است هنگام ایستادن، سرفه کردن یا فعالیت فیزیکی بیشتر نمایان شود. این تورم معمولاً زمانی که فرد دراز می کشد یا استراحت می کند کاهش می یابد. اگر فتق بزرگ باشد، ممکن است حتی در حالت استراحت نیز مشاهده شود.

درد یا ناراحتی

این درد ممکن است به صورت خفیف یا شدید باشد و با فعالیت های روزانه بدتر شود. درد معمولاً در ناحیه کشاله ران احساس می شود، اما ممکن است به نواحی دیگر مانند پایین شکم یا حتی ران ها گسترش یابد. برخی افراد ممکن است تنها در هنگام بلند کردن اجسام سنگین یا زور زدن دچار درد شوند.

احساس سنگینی یا ضعف در ناحیه کشاله ران

یکی از رایج ترین علائم فتق کشاله ران احساس ضعف در ناحیه مورد نظر است. این احساس ممکن است به همراه درد یا بدون آن وجود داشته باشد. برخی افراد گزارش می کنند که احساس می کنند چیزی در ناحیه کشاله رانشان گیر کرده یا حرکت می کند. این احساس ممکن است هنگام فعالیت بدنی یا حتی ایستادن طولانی مدت بدتر شود.

درد ناگهانی و شدید

در صورتی که فتق کشاله ران به دام افتاده یا محصور شده باشد، ممکن است درد ناگهانی و شدیدی رخ دهد که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. این وضعیت می تواند منجر به قطع جریان خون به بافت های گرفتار شده و ایجاد مشکلات جدی مانند نکروز بافتی شود. اگر فتق به دام افتاده یا محصور شده باشد، ممکن است علائمی مانند تب، تهوع و استفراغ نیز ظاهر شود که نیاز به مداخله فوری دارد.

علل اصلی فتق کشاله ران چه هستند؟

فتق کشاله ران می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از علل اصلی شامل:

فشار زیاد بر روی ناحیه شکمی

بلند کردن اجسام سنگین، سرفه مزمن یا زور زدن هنگام دفع می تواند فشار زیادی بر روی ناحیه شکمی وارد کند و باعث ایجاد فتق شود. این فشار زیاد می تواند به مرور زمان باعث ضعف در دیواره عضلانی شود و زمینه بروز فتق کشاله ران را فراهم کند.

ضعف عضلانی

برخی افراد به طور طبیعی دارای دیواره شکمی ضعیفی هستند که می تواند باعث بروز فتق شود. این ضعف ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی، پیری، یا عدم فعالیت بدنی کافی باشد. افرادی که به طور منظم ورزش نمی کنند یا به دلیل شغل خود مجبور به نشستن طولانی مدت هستند، بیشتر در معرض خطر ضعف عضلانی و فتق قرار دارند.

سابقه خانوادگی

وجود سابقه فتق کشاله ران در خانواده می تواند خطر بروز این مشکل را افزایش دهد. مطالعات نشان داده اند که اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک فرد دارای فتق کشاله ران باشد، احتمال بروز این مشکل در فرد نیز بیشتر است. این مساله می تواند به دلیل عوامل ژنتیکی و وراثتی باشد که به ضعف در دیواره عضلانی منجر می شود.

سن و سال

با افزایش سن، عضلات و بافت های بدن ضعیف تر می شوند که همین مساله می تواند به فتق منجر شود. افراد مسن بیشتر در معرض خطر فتق کشاله ران قرار دارند زیرا بافت های عضلانی آنها با گذشت زمان ضعیف تر و کمتر مقاوم می شوند. همچنین، شرایطی مانند بیماری های مزمن نیز می توانند به افزایش خطر بروز فتق در سنین بالاتر کمک کنند.

عوامل ژنتیکی

برخی از افراد به دلیل نقص های ژنتیکی در دیواره شکمی از زمان تولد، مستعد بروز فتق کشاله ران هستند. این نقص ها ممکن است باعث عدم بسته شدن کامل کانال کشاله ران در دوران جنینی شوند که در نتیجه فتق در سنین پایین تر بروز می کند. این نوع فتق بیشتر در کودکان و نوجوانان مشاهده می شود و نیاز به توجه ویژه دارد.

نحوه تشخیص فتق کشاله ران به چه صورت است؟

تشخیص فتق کشاله ران معمولاً توسط پزشک و از طریق معاینه فیزیکی انجام می شود. پزشک ممکن است از بیمار بخواهد که سرفه کند یا زور بزند تا فتق بیشتر نمایان شود. این معاینه می تواند به پزشک کمک کند تا محل و اندازه فتق را مشخص کند و برنامه درمانی مناسبی را توصیه کند.

علاوه بر معاینه فیزیکی، در برخی موارد نیاز به تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی برای تأیید تشخیص و بررسی دقیق تر فتق وجود دارد. این روش های تصویربرداری می توانند به پزشک کمک کنند تا بافت ها و ساختارهای داخلی را به دقت بررسی کند و هرگونه ناهنجاری یا مشکل دیگری را شناسایی کند. به عنوان مثال، سونوگرافی معمولاً برای تشخیص فتق در کودکان و زنان باردار استفاده می شود زیرا این روش غیرتهاجمی و ایمن است.

روش های درمانی فتق کشاله ران چیست؟

پس از تشخیص فتق کشاله ران، پزشک می تواند برنامه درمانی مناسبی را پیشنهاد دهد. این برنامه ممکن است شامل تغییرات در سبک زندگی، دارودرمانی، یا در موارد شدیدتر، جراحی باشد. بسیار مهم است که بیمار با پزشک خود همکاری کند و تمامی توصیه ها و دستورات پزشکی را به دقت اجرا کند تا به بهترین نتیجه درمانی دست یابد.

روش های غیر جراحی فتق کشاله ران

در مواردی که فتق کوچک و بدون علائم شدید باشد، ممکن است پزشک تصمیم به نظارت و پیگیری منظم بگیرد. برخی از روش های غیر جراحی عبارتند از:

استفاده از کمربند یا پوشاک حمایتی

این وسایل می توانند به کاهش فشار بر روی ناحیه فتق کمک کنند. کمربندهای حمایتی معمولاً از مواد محکم و انعطاف پذیر ساخته شده اند و به طور خاص برای حمایت از ناحیه کشاله ران طراحی شده اند. استفاده از این وسایل می تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کرده و از بدتر شدن فتق جلوگیری کند.

تغییرات در سبک زندگی

اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و مدیریت سرفه مزمن می تواند به پیشگیری از بدتر شدن فتق کمک کند. افرادی که به فتق مبتلا هستند باید از فعالیت هایی که می تواند فشار زیادی بر روی ناحیه شکمی وارد کند خودداری کنند. همچنین، ترک سیگار و مدیریت وزن نیز می تواند به کاهش فشار بر روی دیواره شکمی کمک کند و خطر بروز فتق کشاله را کاهش دهد.

دارودرمانی

در برخی موارد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. این داروها می توانند به طور موقت علائم فتق را تسکین دهند و به بیمار کمک کنند تا به طور مؤقت به فعالیت های روزانه خود ادامه دهد. با این حال، این داروها نمی توانند فتق را درمان کنند و باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.

روش های جراحی فتق کشاله ران

در صورتی که فتق بزرگ یا علائم شدیدی داشته باشد، نیاز به جراحی برای ترمیم فتق وجود دارد. دو روش اصلی جراحی برای درمان فتق کشاله ران وجود دارد:

+ جراحی باز

در این روش، یک برش بزرگ در ناحیه کشاله ران ایجاد می شود و فتق ترمیم می شود. این روش برای فتق های بزرگ و پیچیده مناسب است. جراحی باز معمولاً نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد و دوره بازیابی طولانی تری نسبت به جراحی لاپاراسکوپی دارد. با این حال، این روش در برخی موارد ممکن است نتایج بهتری داشته باشد، به خصوص اگر فتق بزرگ یا پیچیده باشد.

+ جراحی لاپاراسکوپی

در این روش، چند برش کوچک در ناحیه شکمی ایجاد می شود و با استفاده از ابزارهای خاص و دوربین، فتق ترمیم می شود. این روش کمتر تهاجمی است و زمان بازیابی کوتاه تری دارد. جراحی لاپاراسکوپی معمولاً نیاز به بستری شدن کوتاه تر دارد و بیماران می توانند زودتر به فعالیت های روزانه خود بازگردند. با این حال، این روش ممکن است برای همه بیماران مناسب نباشد و پزشک باید تصمیم بگیرد که کدام روش برای بیمار بهترین است.

هر دو روش جراحی مزایا و معایب خود را دارند و انتخاب بین آنها به عوامل مختلفی مانند اندازه و محل فتق، وضعیت عمومی بیمار و ترجیحات شخصی بیمار بستگی دارد. مشاوره با یک متخصص و دکتر اورولوژی می تواند به بیمار کمک کند تا بهترین تصمیم را برای درمان فتق کشاله ران خود بگیرد.

پرسش و پاسخ درباره هرنی اینگوئینال