همه چیز درباره جراحی سنگ مثانه و مراقبت های بعد از آن
سنگ مثانه یکی از مشکلات شایع در دستگاه ادراری است که می تواند باعث درد و ناراحتی شدید شود. اگرچه سنگ های کوچک ممکن است به طور طبیعی از بدن دفع شوند، اما سنگ های بزرگ تر نیاز به درمان های پزشکی دارند. یکی از روش های موثر برای درمان سنگ مثانه، جراحی است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این مشکل مواجه شده اید و متخصص اورولوژی جراحی را به شما پیشنهاد داده است، احتمالا سوالات زیادی در ذهن دارید. در این مقاله، به بررسی کامل جراحی سنگ مثانه، روش های مختلف آن و مراقبت های پس از عمل خواهیم پرداخت تا اطلاعات جامعی در این زمینه کسب کنید و با اطمینان بیشتری به سمت درمان قدم بردارید.
انواع روش های جراحی سنگ مثانه
برای درمان سنگ مثانه، چندین روش جراحی مختلف وجود دارد که بسته به اندازه، محل و تعداد سنگ ها، پزشک ممکن است یکی از آنها را توصیه کند. در ادامه به بررسی هر یک از این روش ها می پردازیم:
سیستولیتولاپاکسی (Transurethral Cystolitholapaxy)
این روش یکی از رایج ترین روش های جراحی برای درمان سنگ مثانه است. در این روش، یک لوله کوچک با دوربین (سیستوسکوپ) از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می شود. سپس سنگ با استفاده از لیزر یا امواج اولتراسوند خرد شده و قطعات آن با مایعات از مثانه شسته می شود. این روش معمولا تحت بیحسی موضعی انجام می شود و بیمار ممکن است آنتی بیوتیک برای کاهش خطر عفونت دریافت کند.
به مشورت با متخصص اورولوژی در تهران نیاز دارید؟
جهت دریافت مشاوره و یا ویزیت از دکتر صادق زاده (جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری) می توانید با شماره تماس زیر در ارتباط باشید و یا از طریق صفحه دریافت نوبت آنلاین اقدام کنید.
سیستولیتوتومی (Cystolithotomy)
در مواردی که سنگ ها بسیار بزرگ یا سخت باشند، یا تعداد زیادی سنگ وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به سیستولیتوتومی باشد. در این روش، یک برش کوچک در پوست و مثانه ایجاد می شود و سنگ ها به صورت کامل یا خرد شده از مثانه خارج می شوند. این روش ممکن است با خطرات بیشتری مانند عفونت، خونریزی و درد همراه باشد.
لیتوتریپسی با امواج شوک (Shock Wave Lithotripsy)
در این روش، از امواج شوک برای خرد کردن سنگ ها استفاده می شود. این امواج از خارج بدن به سمت سنگ ها هدایت می شوند و آن ها را به قطعات کوچک تر تبدیل می کنند که می توانند به راحتی از بدن دفع شوند. این روش غیرتهاجمی است و معمولا نیاز به بیحسی موضعی دارد.
سیستولیتولاپاکسی سوپراپوبیک (Percutaneous Suprapubic Cystolitholapaxy)
این روش بیشتر برای کودکان استفاده می شود که مجرای ادرار آنها باریک تر است و وارد کردن سیستوسکوپ دشوارتر است. در این روش، یک برش کوچک در ناحیه شکم ایجاد می شود و سیستوسکوپ از طریق این برش وارد مثانه می شود.
جراحی باز (Open Surgery)
در موارد نادر که اندازه سنگ کلیه بسیار بزرگ یا پیچیده باشند، ممکن است نیاز به جراحی باز باشد. در این روش، یک برش بزرگ تر در ناحیه شکم ایجاد می شود و سنگ ها به صورت کامل از مثانه خارج می شوند.
این روش ها هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و موجب دفع فوری سنگ مثانه می شوند اما انتخاب بهترین روش بستگی به شرایط خاص بیمار و توصیه پزشک دارد.
🎯خواندن این نوشته را از دست ندهید :
آمادگی های قبل از جراحی سنگ مثانه
آمادگی قبل از عمل جراحی می تواند به بهبود نتایج و کاهش خطرات کمک کند. در اینجا چند نکته و توصیه مهم برای آمادگی جراحی سنگ مثانه آورده ایم:
1. تغذیه مناسب
حداقل دو هفته قبل از جراحی، بر روی مصرف غذاهای مغذی و غیر فرآوری شده تمرکز کنید. مصرف میوه ها، سبزیجات، گوشت های کم چرب، دانه ها و مغزها می تواند به بهبود وضعیت تغذیه ای شما کمک کند. همچنین، از مصرف قند و غذاهای شیرین خودداری کنید تا سطح قند خون شما در محدوده سالم باقی بماند و خطر عفونت های جراحی کاهش یابد.
2. ترک سیگار
سیگار کشیدن می تواند توانایی بدن شما برای بهبود پس از جراحی را کاهش دهد و خطر عوارض ناشی از بیهوشی را افزایش دهد. ترک سیگار حتی چند روز قبل از جراحی می تواند به بهبود نتایج کمک کند.
3. هیدراته ماندن
مصرف آب کافی قبل از جراحی بسیار مهم است. بدن شما در طول جراحی تحت فشار زیادی قرار می گیرد و نیاز به آب بیشتری دارد. از مصرف الکل و کافئین که می توانند بدن را دهیدراته کنند، خودداری کنید.
🔔مقاله پیشنهادی: با انواع جراحی سنگ کلیه آشنا شوید
4. بررسی داروها
برخی داروها و مکمل ها می توانند قبل از جراحی مضر باشند. با پزشک خود مشورت کنید و لیست کامل داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید را ارائه دهید. پزشک ممکن است توصیه کند که مصرف برخی از آنها را متوقف کنید.
5. رعایت دستورات پیش از جراحی
دستورات پزشک خود را در مورد رژیم غذایی و مصرف مایعات قبل از جراحی رعایت کنید. معمولا توصیه می شود که از نیمه شب قبل از جراحی چیزی نخورید و ننوشید، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری داده باشد.
6. برنامه ریزی برای دوران بهبودی
برنامه ریزی برای دوران بهبودی پس از جراحی نیز مهم است. اطمینان حاصل کنید که کمک های لازم برای دوران پس از جراحی را در دسترس دارید و محیط خانه را برای بهبودی راحت تر آماده کنید.
این نکات می توانند به شما کمک کنند تا برای جراحی آماده شوید و نتایج بهتری را تجربه کنید.
مراحل انجام عمل سنگ مثانه
جراحی سنگ مثانه شامل چندین مرحله است که در ادامه به توضیح مراحل مختلف جراحی و آنچه که بیمار باید انتظار داشته باشد، می پردازیم:
- آمادگی قبل از جراحی: قبل از جراحی، پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که برخی آزمایش ها را انجام دهید تا وضعیت عمومی سلامتی شما بررسی شود. این آزمایش ها ممکن است شامل آزمایش خون، ادرار و تصویربرداری از مثانه باشد.
- بیهوشی: جراحی سنگ مثانه معمولا تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می شود. بیهوشی عمومی به این معناست که شما در طول جراحی به خواب می روید و هیچ دردی احساس نمی کنید. در بیهوشی موضعی، فقط ناحیه مورد نظر بی حس میشود و شما بیدار می مانید اما دردی احساس نمی کنید.
- ورود به مثانه: در روش سیستولیتولاپاکسی، پزشک یک لوله نازک و بلند به نام سیستوسکوپ را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می کند. این لوله دارای یک دوربین کوچک است که به پزشک اجازه می دهد تا داخل مثانه را ببیند و سنگ ها را پیدا کند.
- خرد کردن سنگ ها: پس از پیدا کردن سنگ ها، پزشک از لیزر یا امواج اولتراسوند برای خرد کردن سنگ ها به قطعات کوچک تر استفاده می کند. این قطعات سپس با استفاده از مایعات از مثانه شسته میشوند. در روش های دیگر مانند سیستولیتوتومی، ممکن است نیاز به ایجاد برش در پوست و مثانه باشد تا سنگ ها به صورت کامل خارج شوند.
- پایان جراحی و بهبودی: پس از اتمام جراحی، پزشک ممکن است یک کاتتر (لوله نازک) را برای تخلیه ادرار در مثانه شما قرار دهد. این کاتتر معمولا چند روز پس از جراحی برداشته می شود.
📌این نوشته مخصوص شماست :
مواردی که گفته شد به شما کمک می کنند تا بدانید چه انتظاراتی از جراحی سنگ مثانه داشته باشید و چگونه برای آن آماده شوید.
مراقبت های بعد از عمل سنگ مثانه
مراقبت های پس از جراحی سنگ مثانه بسیار مهم هستند تا بهبودی سریع تر و بدون عوارض انجام شود. در اینجا چند نکته و توصیه مهم برای مراقبت های پس از جراحی آورده ایم:
1. مدیریت درد و ناراحتی
پس از جراحی، ممکن است درد و ناراحتی در ناحیه شکم و مثانه داشته باشید. پزشک ممکن است داروهای مسکن برای کاهش درد تجویز کند. همچنین، استفاده از کمپرس گرم یا سرد می تواند به کاهش درد کمک کند.
2. مصرف مایعات
مصرف مقدار زیادی آب پس از جراحی بسیار مهم است. این کار به شستشوی مثانه و جلوگیری از تشکیل مجدد سنگ ها کمک می کند. بهتر است روزانه حداقل ۲-۳ لیتر آب مصرف کنید.
📌نوشته مرتبط : سنگ حالب چطور ایجاد می شود؟
3. فعالیت های فیزیکی
پس از جراحی، باید به تدریج فعالیت های فیزیکی خود را افزایش دهید. پیاده روی سبک می تواند به بهبود جریان خون و جلوگیری از تشکیل لخته های خون کمک کند. از فعالیت های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین برای حداقل ۲-۴ هفته خودداری کنید.
4. مراقبت از کاتتر
اگر پس از جراحی کاتتر (لوله نازک) در مثانه شما قرار داده شده است، باید به دقت از آن مراقبت کنید. کاتتر معمولا چند روز پس از جراحی برداشته می شود. در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت مانند تب، درد شدید یا خونریزی زیاد، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
5. رژیم غذایی
پس از جراحی، با مصرف مایعات شفاف شروع کنید و به تدریج به رژیم غذایی معمولی خود بازگردید. از مصرف غذاهای سنگین و چرب خودداری کنید و سعی کنید غذاهای سبک و مغذی مصرف کنید.
6. پیگیری های پزشکی
پس از جراحی، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک جهت معاینه داشته باشید تا اطمینان حاصل شود که بهبودی به خوبی پیش می رود. این مراجعه ها معمولا ۷-۱۰ روز پس از جراحی انجام می شوند.
7. جلوگیری از یبوست
یبوست می تواند پس از جراحی مشکل ساز باشد. مصرف فیبر کافی و استفاده از ملین های ملایم می تواند به جلوگیری از یبوست کمک کند.
📍نوشته پیشنهادی: با دلایل اصلی سوزش ادرار در مردان آشنا شوید
در صورت مشاهده هرگونه علائم هشدار دهنده مانند تب بالای ۱۰۱ درجه فارنهایت، درد شدید، عدم توانایی در ادرار کردن، یا خونریزی شدید، فورا به پزشک خود مراجعه کنید. این نکات می توانند به شما کمک کنند تا پس از جراحی سنگ مثانه بهبودی سریع تر و بدون عوارض داشته باشید.
شیوع سنگ مثانه در چه افرادی بیشتر است؟
شیوع سنگ مثانه در افرادی که از بزرگی پروستات رنج می برند نیز بیشتر است . بزرگ بودن بیش از اندازه پروستات سبب فشار بر لوله های ادرای و مثانه شده و به همین علت دفع ادرار در این افراد با مشکل مواجه خواهد شد. امکان ابتلا به سنگ مثانه در مردان بالای 40 سال که مشکل بزرگی پروستات دارند نسبت به سایرین بیشتر است .
عوارض و خطرات احتمالی جراحی سنگ مثانه
جراحی سنگ مثانه، مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است با عوارض و خطرات احتمالی همراه باشد. در اینجا به برخی از این عوارض و خطرات اشاره می کنیم:
- عفونت: یکی از شایع ترین عوارض جراحی سنگ مثانه، عفونت است. این عفونت ها می توانند در مثانه، مجرای ادرار یا حتی در محل برش جراحی رخ دهند. برای کاهش خطر عفونت مجاری ادرار، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.
- خونریزی: خونریزی در طول یا پس از جراحی ممکن است رخ دهد. این خونریزی معمولا خفیف است و به طور طبیعی متوقف می شود، اما در برخی موارد نادر ممکن است نیاز به مداخله پزشکی باشد.
- آسیب به مثانه یا مجرای ادرار: در طول جراحی، ممکن است آسیب به مثانه یا مجرای ادرار رخ دهد. این آسیب ها می توانند باعث نشت ادرار یا نیاز به جراحی های اضافی برای ترمیم شوند.
- درد و ناراحتی: پس از جراحی، ممکن است درد و ناراحتی در ناحیه شکم و مثانه داشته باشید. این درد معمولا با مصرف داروهای مسکن کنترل می شود.
- تشکیل مجدد سنگ ها: در برخی موارد، سنگ های مثانه ممکن است پس از جراحی دوباره تشکیل شوند. برای جلوگیری از این مشکل، پزشک ممکن است توصیه هایی در مورد تغییرات در رژیم غذایی و مصرف مایعات به شما بدهد.
- مشکلات ادراری: پس از جراحی، ممکن است مشکلاتی مانند تکرر ادرار، سوزش ادرار یا ناتوانی در تخلیه کامل مثانه داشته باشید. این مشکلات معمولا موقتی هستند و با گذشت زمان بهبود می یابند.
- واکنش به بیهوشی: برخی افراد ممکن است به بیهوشی عمومی یا موضعی واکنش نشان دهند. این واکنش ها می توانند شامل تهوع، استفراغ، سردرد و در موارد نادر، مشکلات جدی تر مانند واکنش های آلرژیک باشند.
- لخته های خون: تشکیل لخته های خون در پاها یا ریه ها یکی دیگر از عوارض احتمالی جراحی است. برای کاهش خطر این مشکل، پزشک ممکن است توصیه هایی در مورد حرکت و فعالیت های فیزیکی پس از جراحی به شما بدهد.
این عوارض و خطرات ممکن است نگران کننده به نظر برسند، اما بسیاری از آن ها نادر هستند و با مراقبت های مناسب می توان از آنها جلوگیری کرد.
🔔بیشتر بخوانید :
پیشگیری از تشکیل مجدد سنگ مثانه
برای جلوگیری از تشکیل مجدد سنگ مثانه، مصرف مایعات کافی بسیار مهم است. نوشیدن حداقل ۲-۳ لیتر آب در روز می تواند به کاهش غلظت مواد معدنی در ادرار کمک کند و از تشکیل سنگ های جدید جلوگیری کند. همچنین، تخلیه منظم مثانه و اطمینان از خالی شدن کامل آن با استفاده از تکنیک هایی مانند دو بار ادرار کردن می تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ ها کمک کند.
علاوه بر این، تغییرات در رژیم غذایی نیز می تواند موثر باشد. کاهش مصرف نمک و پروتئین های حیوانی و افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات می تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ های مثانه کمک کند. همچنین، در صورت داشتن عفونت های مکرر ادراری، درمان و پیشگیری از این عفونت ها نیز می تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ های جدید کمک کند.
مطلب مرتبط : بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری چیست ؟
هزینه جراحی سنگ مثانه چقدر است؟
هزینه جراحی سنگ مثانه می تواند بسته به نوع جراحی، محل انجام آن و پوشش بیمه متفاوت باشد. به طور کلی، هزینه جراحی سنگ مثانه ممکن است بین ۵ تا ۱۵ میلیون تومان متغیر باشد. این هزینه شامل هزینه های بیمارستان، پزشک، بیهوشی و داروهای پس از جراحی است. اگر بیمه درمانی دارید، ممکن است بخشی از این هزینه ها توسط بیمه پوشش داده شود. برای اطلاعات دقیق تر، بهتر است با کلینیک تماس بگیرید و جزئیات را جویا شوید.
منابع:
پاسخ به سوالات پرتکرار در مورد جراحی سنگ مثانه
در این روش، از لیزر برای خرد کردن سنگ ها به قطعات کوچک تر استفاده می شود و سپس با مایعات مثانه شسته می شود.
بهبودی کامل معمولا چند هفته طول می کشد، اما بیشتر بیماران می توانند پس از چند روز به فعالیت های روزمره خود بازگردند.