دلیل ابتلا به پروستات چیست؟ | 5 علت مهم و شایع
آیا تا به حال به این فکر کرده اید که دلیل ابتلا به پروستات چیست و چرا برخی از مردان بیشتر در معرض این مشکل قرار می گیرند؟ دلیل ابتلا به پروستات یکی از موضوعات مهم و پرچالش در سلامت مردان است. بسیاری از مردان در طول زندگی خود با مشکلات پروستات مواجه می شوند، اما چه عواملی باعث این مشکلات می شوند؟ در این مقاله، به بررسی دلایل اصلی ابتلا به پروستات و راه های پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.
پروستات چیست؟
پروستات یک غده کوچک و مهم در دستگاه تناسلی مردان است که به اندازه و شکل یک گردوی کوچک می باشد. این غده در زیر مثانه و در جلوی راست روده قرار دارد و مجرای ادراری را احاطه می کند. پروستات وظیفه تولید مایعی را دارد که به تغذیه و محافظت از اسپرم کمک می کند. این مایع در هنگام انزال به مجرای ادراری تخلیه شده و با اسپرم ترکیب می شود تا منی را تشکیل دهد.
پروستات از بافت های غددی و ماهیچه ای تشکیل شده و در دوران بلوغ تحت تاثیر هورمون تستوسترون شروع به رشد می کند. این غده تقریبا تا سن ۲۰ سالگی به اندازه ثابت خود می رسد و تا سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی به همین اندازه باقی می ماند. با افزایش سن، پروستات ممکن است بزرگتر شود و مشکلاتی مانند مشکلات ادراری ایجاد کند.
5 دلیل ابتلا به پروستات
بیماری های پروستات یکی از مشکلات شایع در سلامت مردان است که با افزایش سن بیشتر مشاهده می شود. این بیماری ها شامل التهاب پروستات (پروستاتیت)، بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) و سرطان پروستات می شوند. عوامل مختلفی می توانند بر احتمال ابتلا به این بیماری ها تاثیر بگذارند. در ادامه توضیح داده می شود که چه کسانی بیشتر در معرض این مشکلات قرار دارند و دلیل ابتلا به پروستات چه عواملی می تواند باشد.
1) افزایش سن
افزایش سن یکی از مهم ترین دلایل ابتلا به پروستات است. با گذشت زمان و رسیدن به سنین میانسالی و سالمندی، تغییرات طبیعی در سطح هورمون ها، به ویژه تستوسترون، اتفاق می افتد. این تغییرات باعث تحریک رشد سلول های پروستات می شوند. به همین دلیل، بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) در میان مردان بالای 50 سال بسیار شایع است. این رشد می تواند به فشرده شدن مجرای ادرار و مشکلاتی مانند تکرر ادرار یا جریان ضعیف ادرار منجر شود.
سرطان پروستات نیز با افزایش سن ارتباط دارد. حدود 60 درصد موارد سرطان پروستات در مردان بالای 65 سال تشخیص داده می شود. سلول های پروستات در این سنین ممکن است به دلیل تجمع آسیب های ژنتیکی، شروع به رشد غیر طبیعی کنند. در نتیجه، مردان مسن تر باید به طور منظم معاینات پزشکی انجام دهند تا هرگونه تغییر در وضعیت پروستات به موقع شناسایی شود.
به مشورت با متخصص نیاز دارید؟
جهت دریافت مشاوره و یا ویزیت از دکتر صادق زاده (جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری) می توانید با شماره تماس زیر در ارتباط باشید و یا از طریق صفحه دریافت نوبت آنلاین اقدام کنید.
👌 نوشته پیشنهادی : رابطه زناشویی بعد از جراحی پروستات ممکن است ؟
2) عوامل ژنتیکی
وراثت و سابقه خانوادگی نقش مهمی در بیماری های پروستات دارند. مردانی که یکی از اعضای نزدیک خانواده شان، مانند پدر یا برادر، به سرطان پروستات مبتلا شده اند، دو تا سه برابر بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند. جهش های ژنتیکی در برخی ژن ها مانند BRCA1 و BRCA2 می توانند شانس ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند.
علاوه بر سرطان، سابقه خانوادگی می تواند در سایر بیماری های پروستات نیز موثر باشد. اگر مشکلات خوش خیم پروستات یا التهاب های مکرر در میان اعضای خانواده شایع باشد، احتمال بروز این مشکلات در افراد دیگر خانواده نیز بیشتر می شود. به همین دلیل، شناخت دقیق تاریخچه پزشکی خانواده می تواند به پیشگیری و درمان زود هنگام کمک کند.
3) سبک زندگی ناسالم
تغذیه نامناسب و سبک زندگی ناسالم می تواند دلیل ابتلا به پروستات باشد. مصرف غذاهای پرچرب، به ویژه چربی های حیوانی، می تواند باعث افزایش خطر بزرگ شدن پروستات و سرطان شود. همچنین کمبود مواد مغذی مانند ویتامین D و آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی به آسیب های سلولی و افزایش خطر بیماری منجر می شود.
کم تحرکی و چاقی نیز می تواند نقش مهمی داشته باشد. مردانی که زمان زیادی را در حالت نشسته سپری می کنند، به دلیل کاهش جریان خون در ناحیه لگن و تجمع مواد زائد، بیشتر در معرض التهاب و بیماری های پروستات قرار می گیرند. در مقابل، ورزش منظم و تغذیه سالم به حفظ سلامت پروستات کمک می کند.
4) عفونت ها و التهابات
عفونت های باکتریایی و ویروسی می توانند منجر به التهاب پروستات (پروستاتیت) شوند. این بیماری معمولا در اثر انتقال عفونت از مجرای ادرار یا دستگاه تناسلی به پروستات ایجاد می شود. علائم آن شامل درد در ناحیه لگن، مشکلات ادراری و گاهی تب است. افرادی که سابقه بیماری های مقاربتی دارند، بیشتر در معرض این عفونت ها هستند.
پروستاتیت می تواند به دو شکل حاد و مزمن ظاهر شود. در شکل حاد، علائم به طور ناگهانی و شدید بروز می کنند، درحالیکه در نوع مزمن، علائم ممکن است خفیف تر و تدریجی باشند. درمان زود هنگام عفونت ها و رعایت بهداشت فردی می تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.
نوشته مرتبط: 👇
5) تغییرات هورمونی
تغییرات در سطح هورمون های جنسی مردانه، مانند تستوسترون و دی هیدروتستوسترون (DHT)، می تواند دلیل ابتلا به پروستات و یکی از دلایل اصلی بزرگ شدن خوش خیم پروستات باشد. با افزایش سن، سطح تستوسترون کاهش می یابد، اما تولید DHT در پروستات همچنان ادامه دارد. این هورمون باعث تحریک رشد سلول های پروستات می شود و می تواند منجر به مشکلات ادراری شود.
در سرطان پروستات نیز هورمون ها نقش کلیدی دارند. این بیماری عمدتا هورمون وابسته است، به این معنی که رشد سلول های سرطانی تحت تاثیر تستوسترون قرار دارد. درمان های هورمونی، مانند کاهش سطح تستوسترون، می توانند به کنترل رشد سرطان کمک کنند. بررسی منظم هورمون ها به‌خصوص در مردان مسن، یکی از راه های پیشگیری از بیماری های مرتبط با پروستات است.
روش های تشخیص بیماری پروستات توسط پزشک
تشخیص بیماری های پروستات، از جمله التهاب پروستات (پروستاتیت)، بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) و سرطان پروستات، نیازمند ارزیابی های دقیق پزشکی و شناسایی دلیل ابتلا به پروستات است. دکتر اورولوژی از ترکیبی از معاینات فیزیکی، آزمایش ها و تصویربرداری استفاده می کنند تا به تشخیص دقیق برسند. در ادامه، روش های اصلی تشخیص بیماری های پروستات توضیح داده می شوند:
1. معاینه دیجیتال رکتال (DRE)
این روش یکی از ساده ترین و رایج ترین ابزارهای تشخیص است. پزشک با وارد کردن انگشت به راست‌روده، اندازه و شکل پروستات را ارزیابی می کند.
2. آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
این آزمایش خون برای اندازه گیری سطح PSA انجام می شود، پروتئینی که توسط پروستات تولید می شود. افزایش PSA ممکن است نشان دهنده سرطان پروستات، التهاب یا بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات باشد.
3. سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS)
این روش شامل استفاده از یک پروب کوچک است که به داخل راست روده وارد می شود و تصاویر دقیقی از پروستات ایجاد می کند.
بیشتر بخوانید :
4. بیوپسی پروستات
در این روش، نمونه ای کوچک از بافت پروستات با هدایت سونوگرافی ترانس رکتال گرفته می شود. این نمونه تحت بررسی میکروسکوپی قرار می گیرد تا وجود سلول های سرطانی تشخیص داده شود.
5. آزمایش های ادراری
برای تشخیص عفونت های مجاری ادراری یا التهاب پروستات، آزمایش ادرار می تواند مفید باشد. در این آزمایش، وجود گلبول های سفید (نشانه عفونت) و باکتری ها بررسی می شود.
تصویربرداری های پیشرفته
- MRI پروستات: برای بررسی دقیق تر ساختار پروستات، شناسایی نواحی مشکوک به سرطان و ارزیابی گسترش بیماری استفاده می شود.
- CTاسکن یا PET اسکن: در صورت احتمال گسترش سرطان به دیگر نواحی بدن، از این روش ها استفاده می شود.
آزمایش های تکمیلی ادراری
- آزمایش جریان ادرار: جریان ادرار را اندازه گیری می کند و اطلاعاتی در مورد انسداد احتمالی ارائه می دهد.
- آزمایش باقیمانده ادرار پس از تخلیه (PVR): میزان ادرار باقیمانده در مثانه پس از دفع را مشخص می کند، که در مردان مبتلا به BPH رایج است.
درمان پروستات چگونه انجام می شود؟
درمان بیماری های پروستات بسته به دلیل ابتلا به پروستات، نوع بیماری، شدت علائم و وضعیت کلی سلامت بیمار متفاوت است. پزشکان معمولا از ترکیبی از روش های دارویی، جراحی و درمان های مکمل برای مدیریت و درمان این مشکلات استفاده می کنند. در ادامه، روش های درمانی اصلی برای بیماری های پروستات شرح داده می شوند:
- درمان های دارویی: داروها اولین خط درمان برای بسیاری از بیماری های پروستات هستند. نوع دارو بر اساس نوع بیماری متفاوت است.
- جراحی ها و روش های تهاجمی: وقتی داروها به تنهایی موثر نباشند یا بیماری پیشرفته باشد، از روش های جراحی استفاده می شود.
- درمان های پرتویی: برای سرطان پروستات، پرتودرمانی یکی از روش های موثر است. این درمان شامل استفاده از پرتوهای پرانرژی برای کشتن یا جلوگیری از رشد سلول های سرطانی است.
- درمان های غیر تهاجمی و مدرن: مانند اولتراسوند با شدت بالا و سرما درمانی
پاسخ به سوالات پرتکرار در مورد دلیل ابتلا به پروستات
بزرگ شدن پروستات در جوانی معمولا به دلیل التهاب پروستات (پروستاتیت)، عفونت باکتریایی، یا افزایش دی هیدروتستوسترون (DHT) است. همچنین، استرس، بیماری های مقاربتی، و سبک زندگی ناسالم می توانند در این مشکل نقش داشته باشند.
نه همیشه. بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) یک وضعیت غیرسرطانی است که اغلب با افزایش سن رخ می دهد. اما در مواردی، علائم مشابه ممکن است ناشی از سرطان باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.
منبع :